Mededeling burgemeester Joost van Oostrum raadsvergadering 9 september

Beste inwoners,

Beste leden van de gemeenteraad,

Beste collega’s,

Op vrijdag 4 juli heeft zich op het terrein van de Formula fabriek van FrieslandCampina een ernstig incident voorgedaan. Dat heeft begrijpelijkerwijs veel vragen, zorgen en emoties opgeroepen.

Voordat ik u een update geef over de situatie, moet mij iets persoonlijks van het hart. Er is discussie ontstaan over mijn rol als burgemeester in de dagen direct na het incident. In mijn antwoorden op schriftelijke vragen heb ik al aangegeven dat ik eerder bij de direct omwonenden langs had kunnen en moeten gaan. Ik heb daar destijds een andere afweging gemaakt, maar ik voel dat dit beter had gekund. Daarvoor bied ik mijn welgemeende excuses aan. De mensen die bezoek op prijs stellen heb ik bezocht en we blijven ze helpen zoals we dat al vanaf het begin hebben gedaan.

Het is voor mij als persoon en burgemeester belangrijk om er juist in zulke momenten voor onze inwoners te zijn – dichtbij, betrokken en aanspreekbaar. Het doet mij daarom ook veel.

Vanuit die verantwoordelijkheid voor onze inwoners organiseren wij op donderdagavond 18 september een bijeenkomst voor onze inwoners. Tijdens deze avond gaan we samen in gesprek. Aan tafel schuiven vertegenwoordigers aan van FrieslandCampina, de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland, de provincie Gelderland, zij zijn immers bevoegd gezag op deze locatie, het waterschap Rijn en IJssel, het Openbaar Ministerie, de GGD (Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst) Noord en Oost Gelderland en natuurlijk ook de gemeente.

Het doel van de avond is helder: vragen van onze inwoners beantwoorden, zorgen delen en waar mogelijk wegnemen. We nemen daar alle, alle tijd voor. Het gaat die avond om de inbreng en ervaringen van onze inwoners.

Op de gemeentelijke website heeft u de afgelopen tijd op een speciale informatiepagina steeds meer kunnen lezen over wat zich precies heeft voorgedaan op 4 juli en wat de laatste ontwikkelingen zijn. Alle berichten vanaf de start van het incident zijn daar terug te vinden. Wat zich heeft voorgedaan, dat is niet eenvoudig te duiden. Vooral niet omdat meerdere partijen verantwoordelijkheden hebben die niet altijd vanzelfsprekend op elkaar aansluiten. De lange doorlooptijd en nazorg van dit incident hebben ook te maken met het feit dat de toezichthouder, de provincie Gelderland, heeft gegeven om over de oorzaak te rapporteren. Dit rapport moest voor 1 september aangeboden worden aan de Omgevingsdienst Regio Arnhem die dit in opdracht van de provincie Gelderland doet. Uiteraard hebben wij een verzoek ingediend bij het bevoegd gezag om inzage in dat rapport.

Wat ondertussen wel duidelijk is: FrieslandCampina heeft het incident toegeschreven aan menselijke fouten, fouten in het naleven van protocollen die dit incident juist hadden moeten voorkomen. Als gevolg van deze fouten is zoutzuur gelost in een opslagtank die salpeterzuur bevatte.

Na ontdekking van deze fouten op 4 juli om 15.30 uur in de middag, twee uur nadat de tankwagen was gelost, zijn er door het bedrijf stappen gezet. Tegelijkertijd moeten we constateren dat de melding aan de Veiligheidsregio om 21.14 uur is gedaan. Foto’s die FrieslandCampina heeft gedeeld geven een helder beeld hoe de situatie in de laatste uren snel veranderde. Als gemeente zijn wij na 21.14 uur door de veiligheidsregio pas voor het eerst op de hoogte gebracht.

Het Openbaar Ministerie en de arbeidsinspectie doen nog hun onderzoek en zullen met conclusies komen. Maar ik vind het belangrijk om hier nu al duidelijk over te zijn: de wijze van alarmeren door FrieslandCampina moet goed tegen het licht worden gehouden. Als gemeente hadden wij het eerder moeten weten om onze inwoners te kunnen informeren.

Volgende week donderdag gaan we samen met inwoners en betrokken partijen hierover het gesprek aan.

Nogmaals, het doel van de avond is helder: vragen van onze inwoners beantwoorden, zorgen delen en waar mogelijk wegnemen.

We nemen daar alle tijd voor. Het gaat die avond om de inbreng en ervaringen van onze inwoners.

Want alleen in openheid en door samen te luisteren en te leren, kunnen we de juiste stappen zetten voor de toekomst.

Tot slot. Onze eigen inzet als gemeente over de afgelopen maanden laten we door een externe partij evalueren. Die evaluatie bieden wij uiteraard volledig transparant aan de gemeenteraad aan.